بررسی موتورهای لوازم خانگی

موتور چیست؟

موتور الکتریکی تجهیزی صنعتی جهت تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی است. موتور ها با استفاده از تداخل میدان مغناطیسی و یک فلز رسانای حامل جریان (آرمیچر) نیرو را به صورت گشتاور وارد بر شفت تحویل می دهند.
جریان متناوب و مستقیم برق هر دو توانایی راه اندازی و تحریک موتوهای الکتریکی را دارند. به صورتی که موتورهای جریان متناوب AC ارزانتر بوده و موتور های DC جریان مستقیم سرعت عملیاتی و بازدهی بالاتری دارند.
امروزه موتورها به نحو گسترده و متنوعی  در لوازم خانگی و پخت و پز شامل اجاق ها ، فر ، ماشین ظرفشویی ، آبمیوه گیری ، همزن و غیره استفاده می شوند.
الکتروموتور (موتورهای الکتریکی) در انواع و تکنولوژی های متنوعی بسته به ولتاژ تغذیه، چرخه کاری و کاربردشان طراحی ، تولید و به کارگرفته می شوند که در زیر به آن ها اشاره شده است.

الکتروفن - موتور فن اواپراتور

موتور فن اواپراتور، هوا را از کویل های اواپراتور حرکت داده تا دمای آن کاهش یابد. در تمامی یخچال های امروزی این سیستم به کارگرفته می شود. بسته به مدل، این فن ممکن است وظیفه گردش هوا در کل یخچال یا فریزر را داشته باشد.
یخچال برای ادامه کارنیازمند عملکرد درست این فن می باشد. هرگونه خرابی در موتور این فن باعث افزایش دما در یخچال می شود.

الکتروفن - موتور فن کندانسور

 موتور فن کندانسور نوعی فن است که در لوازمی نظیر یخچال ، کولرگازی و اون استفاده می شود.به این فن ها اصطلاحا فن محوری هم گفته می شود. موتور فن کندانسور دارای دو قسمت اصلی استاتور و روتور می باشد.
روتور متصل به پره های چرخش هوا می باشد که حول شفت می چرخد در حالی که استاتور شامل سیم پیچی یا آهنرباهای دائم است.
هنگامی که جریان برق به سیم پیچ استاتور وارد می شود باعث ایجاد میدان مغناطیسی دوار، تحریک رتور و چرخش آن می گردد.

الکتروفن - موتور هود

موتورهای هود نوعی از موتورهای فن هستند که جریان هوا را پس از گذراندن از فیلترهای مخصوص چربی و گردوغبار در کانال های تعبیه شده جاری ساخته و به بیرون از ساختمان هدایت می کنند.

الکتروپمپ

موتورهای پمپ موتورهایی هستند که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی سیال تبدیل کرده و با افزایش انرژی جنبشی یک سیال و تعیین مسیر حرکت آن، سیالی مانند آب یا روغن را در یک جهت با فشار و دبی متناسب حرکت می دهند. این نوع از موتور ها به وفور در تجهیزاتی مانند ماشین لباسشویی و ظرفشویی ، اتو پرس ، اسپرسوساز استفاده می شوند.

الکتروگیربکس

این دسته از موتور ها انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کرده و با استفاده از نسبت چرخ دنده ها سطح سرعت و گشتاور را با توجه به کاربری مورد نظر تغییر می دهند. نوعی از این  الکتروگیربکس ها توانایی تغییر جهت و راستای انتقال نیرو نیز دارند. این سری از موتور ها در لوازمی چون چرخ گوشت ، عصاره گیر ، خردکن و آب مرکبات گیر که نیازمند سرعت کمتر و گشتاور بیشتر هستند استفاده شده است. از الکتروگیربکس هایی که دارای تغییر راستای انتقال انرژی هستند می توان به موتور همزن های غذا اشاره کرد.

موتور های AC

این نوع موتور ها که با جریان متناوب برق تغذیه می شوند و از لحاظ اندازه دارای مقیاس های بزرگتری نسبت به موتورهای DC هستند. از مزیت های این موتور ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    تقاضای توان پایین در راه اندازی (جریان هجومی)
•    سرعت کنترل شده
•    گشتاور و جریان راه اندازی قابل تنظیم
•    اختلال کمتر در شبکه توزیع برق
به طور عمده موتور اکثر لوازم خانگی و صنعتی از جریان برق متناوب تغذیه می کنند اما این نوع موتور نیز به دسته های مختلفی از لحاظ طراحی تقسیم می شوند که در زیر به اختصار بیان شده است.
•    موتور سه فاز آسنکرون رتور سیم پیچی شده
•    موتور سه فاز آسنکرون قفس سنجابی
•    موتور القایی تکفاز (دو خازن ، تک خازن ، سیم پیچ کمکی)
•    موتور سنکرون
•    موتور یونیورسال

 موتورهای DC

اگرچه ابداع و اختراع اولیه الکتروموتورها با موتورهای جریان مستقیم صورت گرفت اما هزینه بالای آنها در سیستم های مقیاس بزرگ باعث شد که این نوع از الکتروموتور ها کمتر رایج شوند.
از کاربردهای اصلی این نوع الکتروموتور استفاده در تجهیزات کوچک و کم توان مانند اسباب بازی و لوازم بهداشتی اصلاح است اگرچه از این موتور ها در گوشت کوب های برقی هم استفاده می شود.
این دسته موتور ها از ولتاژ های مستقیم مختلفی تغذیه می شوند که انواع 12 ولت و 24 ولت آن ها بیشتر رایج است. برخلاف موتورهای AC تغییر سرعت این موتورها به راحتی با کاهش و افزایش سطح ولتاژ تغذیه آن ها امکان پذیر است .
از مزیت های موتور DC می توان موارد زیر را برشمرد :
•    نصب آسان
•    بازه وسیع تغییر سرعت
•    شتاب گیری ، چرخش معکوس ، راه اندازی و توقف آنی و سریع
•    منحنی سرعت – گشتاور خطی
انواع موتور DC می توان به مواد زیر اشاره کرد :
•    موتور سری
•    موتور شنت
•    موتور کمپوند
•    موتور یونیورسال

 امروزه موتورهای الکتریکی محدود به انواع بحث شده در طول این مقاله نبوده و مدل های دیگری مانند استپر و سروو و .... نیز روانه بازار شده اند . در این مقاله کاربردهای کلی  موتورها در لوازم خانگی مورد بحث و بررسی قرار گرفت اگرچه مرور کامل این مطلب نیازمند تفصیل می باشد که خارج از چهارچوب و عنوان این مقاله است.